عنوان قرارداد چیست؟
منظور از عنوان قرارداد نام و اسمیه که طرفین برای قراردادشون انتخاب می کنن و معمولاً در بالای صفحه ی اول قراردادها نوشته می شه مثل: قراردادکار، قرارداد اجاره، قولنامه، مبایعه نامه و …
متاسفانه افراد غیر متخصص در تنظیم قرارداد، برای این بخش اهمیت زیادی قایل نیستن و در انتخاب عنوان مناسب برای قرارداد دقت کافی ندارن در حالی که عنوان قرارداد به نوعی نشون دهنده فعالیت قرارداد و همچنین هدف و قصد واقعی طرفین از بستن قرارداده بنابراین: انتخاب یه عنوان نامناسب می تونه به قصد واقعی طرفین مخصوصا زمانی که دچار اختلاف شدن لطمه بزنه.
مشخص کردن عنوان مناسب برای یک قرارداد می تونه در حل اختلافات ناشی از قرارداد بسیار مهم باشه.
چطور عنوان مناسب انتخاب کنیم؟
-
عقود معین
عقود معین قراردادهایی هستن که در قانون اسم و عنوان مشخص دارن و قانونگذار برای آن ها شرایط و آثار قانونی خاص در نظر گرفته. به طور مثال: قرارداد خرید و فروش (عقد بیع) در ماده 348 قانون مدنی تعریف شده بنابراین هر وقت دو طرف بخوان یه رابطه خرید و فروش رو مکتوب کنن عنوان قراردادشون هست: قرارداد فروش یا قرارداد بیع.
علاوه بر بیع قراردادهای معاوضه، اجاره، مزارعه و مساقات، مضاربه، جعاله، شرکت، ودیعه، عاریه، قرض، قمار و گروبندی، وکالت، ضمان عقدی، حواله، کفالت، صلح، رهن و هبه نیز جز عقود معین هستن یعنی قانونگذار شرایط تحققشون رو دقیقاً تعیین کرده.
توجه داشته باشین که:
وقتی یکی از عنوان های عقود معین رو برای قراردادتون انتخاب می کنین باید از قبل همه مواد مرتبط با عقد مورد نظرتون رو با دقت در قوانین مربوطه مطالعه کنین به طور مثال در قرارداد خرید و فرش ملک علاوه بر قانون مدنی باید ضوابط ماده 46 به بعد قانون ثبت اسناد و املاک هم در نظر داشته باشین.
-
عقود نامعین
این عقود بر عکس عقود معین عنوان مشخصی در قوانین ندارن بنابراین طرفین قرارداد باید با توجه به توافقاتی که بینشون صورت گرفته یه عنوان مناسب که نشون دهنده هدف و قصد واقعیشون از انعقاد قرارده انتخاب کنن.
باید بدونین که:
در نهایت قصد واقعی و عملکرد طرفین قرارداد تعیین کننده نوع، آثار و احکام قرارداده نه اسمی که برای قرارداد انتخاب می کنین به طور مثال اگه عنوان قرارداد شما « هبه » باشه ولی عملکردتون نشون بده که قصد شما « خریدو فروش » بوده ناچاراً احکام بیع (خریدوفروش) در مورد قرارداد شما جاری میشه و قرارداد شما آثار عقد بیع رو خواهد داشت، البته این نکته به معنی کم اهمیت بودن عنوان قرارداد نیست زیرا کم توجهی به انتخاب عنوان مناسب برای قرارداد باعث لطمه خوردن به قصد واقعی طرفین مخصوصا زمان بروز اختلاف میشه.
-
قرارداد حاصل از توافق چند قرارداد
گاهی روابط طرفین قرارداد شامل چند نوع قرارداده به طور مثال یه عده باهم توافق می کنن یه شرکت تجاری تشکیل بدن ( قرارداد تاسیس شرکت تجاری) یکی از شرکا محلی رو در قبال دریافت پول در اختیار شرکت می ذاره (قرارداد اجاره) و توافق می کنن بعضی از شرکا برای شرکت کار کنن (قرارداد کار) در این حالت بهتره که در عنوان قرارداد کلیه موارد به تفکیک تصریح بشه در غیر اینصورت باید با توجه به تفسیر کلی توافقات طرفین و نتیجه حاصل از قرارداد یه عنوان مناسب برای قرارداد پیدا کنین هرچند که توصیه میشه برای هر مورد یه قرارداد جداگانه تنظیم بشه.
ترجیح استفاده از عناوین کلی در قراردادها
با توجه به مطالب بالا توصیه میشه اگه نمی تونین عنوان مناسبی برای قراردادتون پیدا کنین و نمی دونین قراردادی که قصد تنظیمش رو دارین منطبق با کدوم یکی از عقود معینه و یا تردید دارین، عنوان مطلق « قرارداد » رو بدون هیچ صفتی انتخاب کنین تا « عنوان » قراردادتون باعث بروز اشکال نشه و متن قرارداد تکلیف روابط طرفین رو مشخص کنه.