چک برگشتی چیست؟
چک برگشتی به چکی گفته می شود که وجه آن به علتی از علل قانونی قابل پرداخت نباشد و دارنده چک از بانک درخواست برگشت زدن آن را نماید. در این حالت بانک مکلف است فوراً غیر قابل پرداخت بودن چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی ثبت و گواهی عدم پرداخت تسلیم دارنده چک کند.
این نوشته را از دست ندهید:گواهی عدم پرداخت و نکات مربوط به آن
موجودی کمتر از مبلغ چک
در صورتی که موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، بانک مکلف است در صورت درخواست دارنده چک مبلغ موجود در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده با قید مبلغ دریافت شده در پشت چک، آن را به بانک تسلیم نماید. بانک مکلف است بنا بر درخواست دارنده چک فوراً کسری مبلغ چک را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی وارد نماید و با دریافت کد رهگیری و درج آن در گواهی عدم پرداخت، آن را به متقاضی تحویل دهد. چک مزبور نسبت به مبلغی که پرداخت نگردیده، بی محل محسوب و گواهی بانک در این مورد برای دارنده چک جانشین اصل چک میشود.
توجه داشته باشید:
به گواهی عدم پرداخت فاقد کد رهگیری و فاقد مهر شخص حقوقی در مراجع قضایی و ثبتی ترتیب اثر داده نمی شود.
این نوشته را از دست ندهید: شرایط عدم پرداخت وجه چک و صدور گواهی عدم پرداخت.
آثار چک برگشتی
بعد از ثبت غیر قابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را به صورت برخط به تمام بانک ها و موسسات اعتباری اطلاع می دهد. پس از گذشت بیست و چهار ساعت کلیه بانک ها و موسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا هنگام رفع سوء اثر از چک، اقدامات زیر را نسبت به صاحب حساب اعمال نمایند.
- عدم افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید
- مسدود کردن وجوه کلیه حسابها و کارتهای بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانک یا موسسه اعتباری دارد به میزان کسری مبلغ چک به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی
- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانتنامههای ارزی یا ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
توجه داشته باشید:
در صورتی که چک به وکالت یا نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی صادر شود، موارد فوق علاوه بر صاحب حساب، در مورد وکیل یا نماینده نیز اعمال می گردد مگر اینکه در مرجع قضائی صالح اثبات نماید عدم پرداخت مستند به عمل صاحب حساب یا وکیل یا نماینده بعدی او است.
این نوشته را از دست ندهید: وصول سریع چک.
رفع اثر از چک برگشتی
در هر یک از موارد زیر، بانک مکلف است مراتب را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی اعلام کند تا فوراً و به صورت برخط از چک رفع سوءاثر شود.
- واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک محال علیه و ارائه درخواست مسدودی که در این صورت بانک مکلف است ضمن مسدود کردن مبلغ مذکور تا زمان مراجعه دارنده چک و حداکثر به مدت یک سال، ظرف مدت سه روز واریز مبلغ را به شیوه ای اطمینان بخش و قابل استناد به اطلاع دارنده چک برساند.
- ارائه لاشه چک به بانک محالعلیه
- ارائه رضایت نامه رسمی (تنظیم شده در دفاتر اسناد رسمی) از دارنده چک یا نامه رسمی از شخص حقوقی دولتی یا عمومی غیردولتی دارنده چک
- ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی صلاح مبنی بر اتمام عملیات اجرائی در خصوص چک
- ارائه حکم قضائی مبنی بر برائت ذمه صاحب حساب در خصوص چک
- سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری در خصوص چک توسط دارنده
توجه داشته باشید:
چنانچه صدور گواهینامه عدم پرداخت به دلیل دستور عدم پرداخت طبق ماد (۱۴) قانون صدور چک و تبصره های آن باشد، سوءاثر محسوب نخواهد شد.
این نوشته را از دست ندهید: اسناد تجاری چیست؟